केल्याने होत आहे रे.............

भिकारी, बेघर वस्ती;

गांजा नशेडी अड्डा;

जो कोणीही उचलत नाही, असा कचरा फेकण्याची जागा;

भरकटलेल्या किंवा धुमसत असलेल्या तरुणाईची ग्राफिती करायची जागा;

हिजड्यांचा-कॉल गर्ल्सचा गिऱ्हाइकं पटवण्याचा अंधारा आडोसा;

फुकटात मुतायसाठी पिलर्समागच्या खुल्या मुताऱ्या;

नवीन रिलीज झालेल्या जाहिरातींची पोस्टर फुकट उंच ठिकाणी चिकटवायची जागा....

अर्थात 'पुलाखालच्या जागा' हे चाणाक्ष वाचकांनी ओळखलंच असेल.

शहरं मोठी होताना, मोकळ्या जागा - सार्वजनिक जागा कमी होत जातात. अशात पुलाखालच्या जागा नुसत्या मोकळ्या पडून असल्याने, सर्व प्रकारची घाण व निषिद्ध कामं करण्यासाठी याच जागा लोकं वापरतात.

पण बंगलोरमध्ये मात्र काहीतरी वेगळं घडतंय.

तुम्हाला वाचून आश्चर्य वाटेल की भारतातल्या आकारमानाने दुसऱ्या नंबरवर व लोकसंख्येने तिसऱ्या नंबर वर असणाऱ्या बंगलोर शहरात मात्र 40 पैकी 30 फ्लायओव्हरखालच्या जागा स्वच्छच दिसतात व तिथल्या पिलर्सवर एकही पोस्टर अथवा जाहिराती दिसत नाहीत.

हे कसं घडलं?

बंगलोरच्या 'India Rising Trust' ने अशा जागा स्वच्छ व सुंदर बनविण्याची आणि राखण्याची जबाबदारी स्वयंप्रेरणेने उचलली.

सन 2015 ते 2016 या काळात फ्लायओव्हरखालच्या जागा स्वच्छ केल्या. त्या जागा नेटक्या व रिस्पेक्टेबल वाटाव्यात याकरता पुलांचे खांब व पुलांच्या भिंती एका विशिष्ट पॅटर्नने रंगविल्या.

यासाठी परवानगी - सरकार व आजूबाजूच्या लोकांची.

पैसे - आजूबाजूच्या व्यावसायिक कंपन्यांच्या CSR फंडाच्या डोनेशनचे.

मनुष्यबळ - प्रत्यक्ष शहराचे नागरिक.

अशा पद्धतीने काम केलेल्या या जागा नुसत्या स्वच्छ,सुंदर टिकल्या नाहीतर सरकारनी पण याची नोंद घेऊन लोकांसाठी विविध सोयी आणि स्वच्छतेच्या कामासाठी लागणारी साधनं व व्यवस्था उपलब्ध करून दिली. लवकरच सार्वजनिक उद्यानांप्रमाणेच हे फ्लाय-ओव्हर 'adopt-a-flyover' अशा योजनेतून स्वच्छता व सौन्दर्यवृद्धीसाठी प्रायव्हेट कंपन्या व सामाजिक संस्थांना देण्याचा उपक्रम बंगलोरच्या महानगरपालिकेने सुरू केला आहे. त्याच्या नियम व आराखड्याविषयी आम्ही सरकारला सल्ला व साहाय्य पुरवत आहोत.

या प्रोजेक्टच्या अधिक माहितीसाठी सोबत लिंक पाठवत आहे.

http://theuglyindian.com/PPS/ProjectUFO/

आता गेल्या 2 वर्षांत India Rising Trust ने या जागा या लोकांना वापरण्यासाठी सोयीस्कर अशा वेगवेगळ्या संकल्पना घेऊन साकार करण्यास सुरुवात केली आहे.
मला सांगण्यास अभिमान वाटतो कि सार्वजनिक जागांमधील स्वच्छता व रखरखाव याविषयीच्या सामाजिक समस्या सोडविण्यासाठी मी या संस्थेत Chief Design Officer म्हणून सुरुवातीपासून काम करतो आहे.

५ फेब्रुवारी २०२० रोजी आम्ही फ्लायओव्हरखाली उभारलेल्या आमच्या पहिल्या ‘थीम पार्क’चं उदघाटन बंगलोर शहराच्या कमिशनरने केलं.

कर्नाटक हा वन्य संपदेच्या बाबतीत जगात अव्वल व एकमेवाद्वितीय आहे ह्या वस्तुस्थितीची कल्पना लोकांना होत राहील, यासाठी कायमस्वरूपी प्रदर्शन होईल असं थीम पार्क, आंतरराष्ट्रीय विमानतळाकडे जाणाऱ्या मार्गावरील 'वीरणापाल्या' या फ्लाय ओव्हरखाली बनवलं. यात वापरलं गेलेलं लाकूड, काँक्रीट पेवर्स, व लोखंड हे 90% प्रमाणात रिसायकल्डच वापरलं. पाण्याचा अवास्तव वापर टाळण्यासाठी आर्टिफिशल लॉनचा वापर केला आहे.

तुम्हा सर्व आप्तस्वकीयांना ह्या कामगिरीबाबत सांगताना विशेष आनंद होत आहे.

सोबत थीम पार्कमधील sculpture व रचनेचा अंदाज देणारा एक छोटासा विडिओ पाठवत आहे.