देऊळ

बालपणीच्या आठवांचे,

देऊळ होते विठू रायाचे.
शीतल सरितेच्या तीरावरचे,
जणू मांगल्याची प्रतिमा भासे.
                  देवळाच्या सभोवताली
                  आम्रतरू अन् वनराई
                  सारविलेल्या अंगणातुनी,
                  सडा-रांगोळी रोजच होई.

एकतारीच्या सुरा-मधूनी,
विठ्ठल-गीते कुणी गाई.
भक्त-जनांचा थवा, भाजनातुनी 
तिन्ही त्रिकाळ रंगूनी राही.
                  कधी पथिक येऊनी तेथे,
                  विसावा घेती खांबाशी.
                  तर कोणी मनोगत अपुले
                  सांगे विठोबा रखु-मायेशी.

पण, आज न तेथे उरले,
जुने देऊळ वा राऊळ ते.
कुणा धनिकाने रूप तयाचे,
पालटविले देवालया 'ते.
                 जुने खांब जाऊनी तेथे,
                 रत्नजडित खांब आले.
                 मिणमिणते जाऊनी काजवे,
                 लखलखीत दीपमाळा चमके.
नक्षीदार गोपुर तयाचे,
कळस, अन् वर ध्वजा शोभे.
देवालयाची शान पाहुनी,
मन क्षणभर हर्षुनी गेले.
                 पण एकच, खंत मनात राहे
                 शीतल सरितेच्या तीरावरचे
                 "ते", न वदता "विठ्ठल" नामे
                 प्रचलित झाले धनिक नावे.

(ही कविता अखिल भारतीय मराठी  साहित्य संंमेलनात सादरीकरण साठी सिलेक्ट झाली होती)

वैशाली वर्तक